W Chełmnie upamiętnią 100 rocznicę wkroczenia wojsk gen. Józefa Hallera

W Chełmnie upamiętnią 100 rocznicę wkroczenia wojsk gen. Józefa Hallera

22 stycznia, o godz. 11 w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Walentego Fiałka otwarta zostanie wystawa pt. „Tak się żyło przed 100 laty”. Będzie można przyjrzeć się z bliska, np. przedmiotom codziennego użytku  z tamtych czasów, pochodzącym ze zbiorów prywatnych. Z kolei o godz. 16.30 przy Grobie Nieznanego Żołnierza odbędą się uroczystości z okazji 100. rocznicy wkroczenia do Chełmna wojsk gen. Józefa Hallera. Wystawiony będzie posterunek honorowy przez 3 Batalion Drogowo-Mostowy w Chełmnie i uczniów Szkoły Mundurowej, ubranych w mundury historyczne. O godz. 16.45 otwarta zostanie wystawa IPN „Należy stworzyć niepodległe państwo polskie (…) z wolnym dostępem do morza. Powrót Pomorza i Kujaw do Polski 1918-1920” z udziałem prof. Mirosław Golona - dyrektora Oddziału IPN w Gdańsku. Wykład Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Chełmnie „Ocalić od zapomnienia. Śladami garnizonu chełmińskiego” wygłosi mgr Władysław Flieger. Wstęp wolny. Na okrągły jubileusz zaplanowano w Chełmnie też otwarcie wystawy czasowej „100-lecie powrotu Chełmna do Polski”. Nastąpi to 29 stycznia, o godz. 16.30, w Sali Mieszczańskiej Ratusza. Wystawa będzie czynna do końca lutego 2020 roku.  W Chełmnie mają też ciekawe plany dotyczące uczczenia wyjątkowej rocznicy.  - Jest złożony wniosek o dofinansowanie zadania realizowanego z Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022: "Widowisko Plenerowe upamiętniające 100 rocznicę wkroczenia wojsk gen. Józefa Hallera do Chełmna" - mówi Janusz Napora, dyrektor Chełmińskiego Domu Kultury. - To projekt mający na celu upamiętnienie setnej rocznicy odzyskania niepodległości przez Chełmno, poprzez organizację inscenizacji nawiązującej do historii oraz tradycji ziemi chełmińskiej. Przywołane w projekcie wydarzenie, przedstawione w postaci żywej lekcji historii, ma za zadanie ukazać Chełmno jako ważny ośrodek walki o Polskość. W widowisku zobrazowane zostanie wyzwolenie miasta przez wojsko polskie pod dowództwem gen. J. Hallera. Zgodnie z dokumentacją fotograficzną z 1920 roku Chełmno będzie przyozdobione zielonymi girlandami, powstanie brama powitalna, przez którą wjeżdżał gen. Haller ze swoją błękitną armią, w którą wcielą się wolontariusze i grupy rekonstrukcyjne. Planowany termin realizacji to 25 kwietnia. Kwota wnioskowana przez ChDK to 83,6 tys. złotych, a całkowita wartość zadania sięgnie 98,6 tys. złotych. Przypomnijmy, dzień 11 listopada 1918 roku tak ważny dla Warszawy czy Krakowa nie był jeszcze dniem wolności dla Chełmna i całego Pomorza. - Tereny te były okupowane przez oddziały Grenzschutzu, a przez kolejnych 14 miesięcy Polacy znacznie wzmogli swoją działalność narodową - mówi Anna Grzeszna-Kozikowska, historyk z Muzeum Ziemi Chełmińskiej. - W Chełmnie aktywnie rozpoczęła swe funkcjonowanie Powiatowa Rada Ludowa, która stała się reprezentantem interesów ludności polskiej, a wybory do jej składu odbyły się już 24 listopada 1918 roku. Po wydaniu odpowiednich zarządzeń przewidywano, że wojsko polskie wkroczy do Chełmna w dniu 22 stycznia 1920 roku. O godzinie 2 w południe na Placu Wolności zebrały się wszystkie chełmińskie towarzystwa, cechy rzemieślnicze i liczne organizacje, by w uroczystej defiladzie przejść na Rynek i tu oczekiwać wojska polskiego. Punktualnie o godzinie 16 w dniu 22 stycznia 1920 roku do miasta zaczęły wkraczać pierwsze oddziały polskie pod dowództwem pułkownika Mariana Januszajtisa.  Uroczystości na chełmińskim rynku zakończyły się paradą wojsk polskich, których do miasta przybyło około 2 tysiące. - Po paradzie wojsko udało się do koszar, gdzie przyjmowały je reprezentacje miasta - dodaje Anna Grzeszna-Kozikowska. - Tydzień później, 29 stycznia 1920 roku, do Chełmna przybył sam „błękitny generał” Józef Hallera na którego również entuzjastycznie oczekiwało społeczeństwo Chełmna.