550 lat temu Ziemia Chełmińska, Wisła i Grudziądz wróciły w granice Korony Królestwa Polskiego

Łukasz Ernestowicz: - 19 października mija dokładnie 550 lat od podpisania pokoju z Krzyżakami. Na jego mocy Grudziądz został włączony w granice Królestwa Polskiego. Co to zmieniło w życiu ówczesnych grudziądzan?

Mariusz Żebrowski: - Państwo zakonne było bardziej bezwzględne i efektywne w ściąganiu podatków. Królestwo Polskie mniej. W dodatku dawało więcej przywilejów.

Czyli średniowiecznym mieszkańcom Grudziądza - krótko mówiąc - polepszyło się?

Pokój rozwiązał w zasadzie problem gospodarczy a w dalszej części militarny. Dzięki niemu zniknęły bariery celne między królestwem a Gdańskiem. Ceny, przynajmniej teoretycznie, spadły i wzrósł obrót. Spichrze, które przetrwały do dziś, to budowle pochodzące z XVI wieku. Czyli miejscowi kupcy „odkuli się” finansowo po przyłączeniu miasta do Polski i byli w stanie budować tak drogie ceglane budowle.

Miasto zmieniło swój wygląd?

Prawdopodobnie przybyło budynków murowanych.

Prestiżowo też coś zyskaliśmy? Wzrosło znaczenie Grudziądza na mapie Pomorza?

II pokój toruński dla Grudziądza był wydarzeniem, które przyspieszyło rozwój gospodarczy i postawiło na czele mniejszych miast w Prusach. Nie mieliśmy szans samodzielnie walczyć o swoje z Toruniem, Elblągiem a tym bardziej Gdańskiem, ale stojąc na czele miasteczek - stawaliśmy się potęgą.

Od tego czasu Wisła na całej długości również należała do Rzeczpospolitej...

Co miało na pewno wpływ na zwiększoną żeglugę po rzece. Wyobraźmy sobie taką sytuację. Europa Zachodnia jest w przededniu albo w już w trakcie skoku technologicznego. A Europa Wschodnia jest jej zapleczem żywieniowym. Siłą rzeczy ruch na Wiśle wzrasta. Wisła staje się zatem wielką autostradą, którą spławiane są tony zboża i dalej morzem transportowane na Zachód.

Zakon krzyżacki wcześniej blokował ten handel?

Zakon czerpał ogromne zyski z żeglugi wiślanej. Kontrolował oba brzegi Wisły. I kontrolował Gdańsk. Po II pokoju toruńskim wszystko się zmieniło. Krzyżacy musieli uznać wyższość Królestwa Polskiego.

I opuścić m. in. Grudziądz. Zostawili po sobie zamek. Kto był tam po nich gospodarzem?

Zamek i majątek Krzyżaków stał się siedzibą starosty, co było m. in. przyczyną sporów między starostwem a mieszczanami.